Spoorwegen
Op 20 september 1839 vond de feestelijke opening van de spoorlijn Amsterdam – Haarlem plaats. Nederland liep zeker niet voorop in de spoorweggeschiedenis. In 1830 was in Engeland al de spoorlijn tussen Manchester en Liverpool geopend. Onze buurlanden, Duitsland en België, openden in 1835 de eerste spoorlijn. Lees meer in het historisch overzicht.
Reizigers- en goederenvervoer
Meer informatie over de spoorwegmaatschappijen in Nederland en hun materieel vind je in de pagina’s over het reizigersvervoer en goederenvervoer.
Trans Europ Express
In 1957 ging de Trans Europ Express van start, een Europees netwerk van luxe treinen.
Tram en spoor in 1975
In 1975 was de NVBS gastheer van het MOROP-congres. De deelnemers aan dat congres kregen een gids met informatie over de NS en over de trambedrijven in Nederland. Ook de toenmalige museumbedrijven komen aan de orde. De gids is tweetalig: “Eisenbahnen und Strassenbahnen der Niederlande” en “Chemins de fer et tramways des Pays-Bas”. Bekijk de gids (pdf).
Elektrificatie
In 1922 werd besloten om een deel van het Nederlandse spoorwegnet te elektrificeren. Daar gingen uitgebreide discussies en onderzoeken aan vooraf. Lees meer over de elektrificatie van de spoorwegen.
Tram- en spoorlijnen rond Utrecht
In doorstroomstation Utrecht lees je over de plannen die er in de loop der jaren zijn geweest om het railvervoer in en rond Utrecht te verbeteren.
Lees ook over het bijzondere kruispunt bij Blauwkapel dat in mei 2022 werd opgebroken.
Beveiliging
Informatie over de (vroegere) beveiliging van de Nederlandse Spoorwegen is onder andere te vinden in de Seinwezennummers van Op de Rails. Dit zijn de nummers 1965-SW, 1969-SW en 1980-SW (alleen te lezen wanneer je bent ingelogd als lid).
Fabrikanten
Nederland kende vroeger verschillende bouwers van spoor- en trammaterieel. De belangrijkste waren Beijnes in Haarlem, Allan in Rotterdam, en Werkspoor in Amsterdam en Utrecht. Deze fabrikanten zijn inmiddels allemaal verdwenen. Over Werkspoor vind je op deze website twee artikelen:
Verkortingen
De communicatie tussen stations en seinhuizen verliep vroeger via de telegraaf. Met behulp van morsecode werd informatie overgebracht. Om dat zo efficiënt mogelijk te doen werden verkortingen gebruikt. Het overseinen van de letters ht gaat nu eenmaal sneller dan ‘s-Hertogenbosch.
De telegraaf bestaat niet meer, maar verkortingen worden bij het spoor nog steeds vaak gebruikt. Je komt ze tegen in uitgelekte dienstregelingen van bijzondere treinen, en je kunt ze ook zelf gebruiken: in de reisplanner van NS kun je bijvoorbeeld ht intikken als je naar Den Bosch wilt.
Een verkorting is niet hetzelfde als een afkorting. Bij een afkorting laat je het achterste deel van een woord weg, bijvoorbeeld ‘bijv.’ Bij een verkorting laat men een aantal letters uit het woord weg. Hilversum wordt hvs, Amsterdam wordt asd, Maastricht wordt mt, Groningen wordt Gn.
Wie treinen gaat spotten, doet er goed aan om een aantal verkortingen van belangrijke stations te leren herkennen. Op deze site vind je een overzicht met verkortingen.
Deze pagina is voor het laatst aangepast op 17 januari 2023.