Bomben auf die Reichsbahn

Beschrijving

Drager : DVD. In de loop van de Tweede Wereldoorlog worden de sporen en bruggen van de Duitse spoorwegen zwaar door de geallieerden gebombardeerd. Een tijdsbeeld uit de jaren 1940-1945. Drager : DVD. Speelduur: 58 min. Uitgever: Eisenbahn Kurier.

Tussen de vele cabineritten en loc­portretten valt deze dvd op door het beladen onderwerp. De titel dekt echter niet helemaal de inhoud. De dvd behandelt vooral de rol van de Reichsbahn vlak voor, tijdens en direct na de Tweede Wereld­oorlog. Die rol begint met de bezetting van landen als Polen en Frankrijk (kenners herkennen de Franse stoomlocs).

Dan komt de oorlog tegen Rusland. De rol van de Reichsbahn was hierbij cruciaal. Het mislukken van deze veldtocht, die eindigde in de modder van de Russische winter, is mede te wijten aan de tactische blunder van Hitler en zijn generaals. Die waren blijkbaar vergeten dat Rusland een andere spoorbreedte heeft dan Duitsland. We zien hoe Duitse soldaten het Russische spoor moeten omsporen naar normaalspoor en de problemen bij de bevoorrading van de ingesneeuwde Duitse troepen in het bezette Russische gebied. De vernietiging en ontsporing van Duitse treinen komen soms spectaculair in beeld.

Bij de terugtocht van troepen uit Rusland zien we hoe het Russische spoorwegnet werd vernield en de machines die door de Duitse troepen daarbij werden gebruikt. In 1943 zijn de rollen in de oorlog omgedraaid, de geallieerden hebben nu de overmacht in de lucht. Steden, fabrieken en spoorwegen worden door Britse en Amerikaanse bommenwerpers massaal vernietigd. De beelden vanuit de lucht laten niet de dood en het verderf zien die door de bombardementen worden veroorzaakt. Wat overblijft, zijn lege straten met puin en verwrongen staal. Tussen die puinhopen overleven nog steeds de bewoners van dag tot dag.

We zien hoe na het beëindigen van de oorlog de spoorwegen onder het toeziend oog van de geallieerden weer gaan rijden. Duitsers uit de geruïneerde steden trekken dan massaal per trein naar het platteland om te hamsteren, hangend aan coupérijtuigen die toen nog over treeplanken beschikten.

De meeste beelden zijn in zwart/wit zoals we die kennen uit veel documentaires over WO II. Aangrijpender zijn de weinige kleurenbeelden. Het meest gevoelige onderwerp, de rol van de spoorwegen bij het vervoer naar de concentratie­kampen, wordt vermeden. Wie, zoals uw recensent, is opgegroeid met het idee dat de totale vernietiging van Duitsland de terechte straf was voor het land dat de oorlog was begonnen, blijft met het ongemakkelijke gevoel achter dat de overwinnaars ook veel te verwijten valt.

Eisenbahn Kurier verdient een compliment voor deze evenwichtige documentaire, die zo bijdraagt aan een weloverwogen standpunt ten aanzien van de massale vernietiging in de Tweede Wereldoorlog. Besloten wordt met de wens “nooit meer oorlog”.

Bron : NVBS Actueel Maart 2018.