Amsterdam

De informatie op deze pagina dateert van 2021. Lees Op de Rails om bij te blijven.

Het Gemeente Vervoerbedrijf Amsterdam (GVA) exploiteert de tram en metro in Amsterdam. De onderneming werd al in 1889 als Gemeentetram Amsterdam opgericht. De naam werd in 1943 gewijzigd in Gemeente Vervoerbedrijf Amsterdam.

Het tram- en metronet van Amsterdam anno 2021. Tekening: Dick van der Spek.

Trams

Voor het tramnet kent Amsterdam twee tramtypes, namelijk de trams van de Belgische firma BN, die in de jaren negentig werden geleverd, en de Combino’s van Siemens, die vanaf 2002 in Amsterdam zijn gaan rijden.

De Belgische firma La Brugeoise et Nivelles (nu onderdeel van Bombardier) in Brugge bouwde vanaf 1990 twee tramseries voor Amsterdam. Het type 11G (genummerd 901-920) en het type 12G (genummerd 817-841). Het type 12G is, zoals de meeste trams, uitgevoerd als eenrichtingtram. Het type 11G is een tweerichtingtram. De tweerichtingtrams worden hoofdzakelijk op lijn 5 ingezet. Het zijn dubbelgelede trams, waarvan het middendeel is uitgerust met een lage vloer, waardoor de bijnaam Hangbuik is ontstaan.

De Combino is een standaardtram van Siemens. Het type is in meer steden te vinden. In de eerste jaren kende dit materieeltype veel kinderziektes,  maar intussen is deze tram beeldbepaald voor het Amsterdamse tramwegnet. Het zijn vijfdelige trams met lage vloer. Ook van de Combino is een eenrichtingvariant (type 13G, nummers 2001-2151) en een tweerichtingvariant (type 14G, nummers 2201-2204) gebouwd. Van het type 13G zijn de trams 2131-2144 uitgerust met het ATB-beveiligingssysteem voor de Piet Heintunnel in lijn 26 naar IJburg.

Alle genoemde series zijn nog volledig in dienst.

In de nacht van 25 op 26 april 2019 is de eerste nieuwe tram van het type 15G in Amsterdam afgeleverd. In 2019 zijn zes trams geleverd, waarmee testritten werden gereden. De hele serie omvat 63 trams, terwijl het GVB nog een optie heeft op nog eens 60 stuks. Leverancier is CAF in het Spaanse Zaragoza. De trams van het type 15G zullen onder meer op de verbinding naar Amstelveen worden ingezet.

Een eenrichtingtram van BN, nummer 823, op lijn 24 voor het Centraal Station op 16 juli 2013. Foto: Gerrit Nieuwenhuis.

Op lijn 5 rijden de tweerichtingtrams, zoals de 917. Centraal Station, 16 juli 2013. Foto: Gerrit Nieuwenhuis.

Een combinotram op lijn 26 bij het eindpunt IJburg op 16 juli 2013. Foto: Gerrit Nieuwenhuis.

Slotermeerlaan Amsterdam, 27 september 2019. Proefrit met GVB 3003, een door CAF gebouwde 15G-tram. Foto: René Platjouw.

Metro’s

Voor de metro werden vanaf 1977 44 tweedelige metrotreinstellen gebouwd bij de Duitse firma LHB. Dit materieel is intussen buiten dienst. Eén zo’n “Zilvermeeuw”, nummer 23, is bewaard gebleven in het Nationaal Transport Museum in Nieuw-Vennep.

Voor lijn 51 naar Amstelveen, die deels als sneltram is aangelegd, werden door BN in België tussen 1990 en 1994 25 stellen type S1 en S2 (genummerd 45-57 en 58-69) in dienst gesteld. Dit materieel is nog altijd in dienst, maar rijdt niet meer tot Amstelveen.

Een volgend type is de serie S3, die zowel op de lijn naar Amstelveen als naar de Bijlmermeer ingezet kan worden. Dit materieel werd in 1997 in dienst gesteld en is gebouwd door de Spaanse firma CAF. De serie omvat vier stellen, die nog altijd in dienst zijn. In dezelfde periode leverde CAF ook 33 stellen als serie M4, die vooral op ringlijn 50 en de lijnen naar de Bijlmermeer worden ingezet.

Het nieuwste materieel wordt gevormd door de series M5 en M6 en is tussen 2012 en 2015 afgeleverd door Alstom. Ook dit materieel is bedoeld voor de metrolijnen, inclusief de nieuwe Noord/Zuid-lijn.

Alle genoemde series zijn nog volledig in dienst.

In november 2018 is een serie van dertig nieuwe metrostellen type M7 besteld bij CAF in Spanje. De serie zal vanaf 2021 op het Amsterdamse metronet te zien zijn.

Duivendrecht, 20 april 2011. Een “Zilvermeeuw” op weg naar Gaasperplas. Foto: Nico Spilt.

Lijn 51 naar Amstelveen was deels als metro en deels als sneltram ingericht. Bij het Amstelstation komen twee stellen type S2 op 27 mei 2016 het station binnen. Foto: Gerrit Nieuwenhuis.

Het nieuwste metromaterieel van Amsterdam bij het Amstelstation. Foto: Gerrit Nieuwenhuis.

Lees ook

Ik ben werkzaam in Theater Amsterdam, interview met de Amsterdamse trambestuurder en -liefhebber René Platjouw in NVBS Actueel, december 2017.


Deze pagina is voor het laatst aangepast op 17 mei 2021.