Zweden per railbus

door Han Duijve

Op vrijdagavond 30 augustus 2002 vertrokken we met 31 deelnemers per Schweiz-Express uit Nederland, om in Duisburg over te stappen op de nachttrein naar Kopenhagen. Daar werden we de volgende ochtend verrast door de aanwezigheid van een stoomtrein. Het vertrek hiervan kon gefotografeerd worden, waarna we per Øresund-trein naar Malmö verder gingen. Door het uitvallen van een trein – ook daar gebeurt dat! – was onze trein vol. In Malmö voegde zich de 32e deelnemer bij de groep.Per X2000 reisden we naar Hässleholm, waar de railbussen van de SMoK voor ons klaar stonden. In een stevig tempo en onder het genot van koffie reden we naar Kristianstad. Van daar hebben we de goederenspoorlijn naar Åhus en terug bereden met onderweg enkele fotostops. Op de terugweg was er een pauze in het zuidstation van Kristianstad, waar we het spoorwegmuseum konden bezoeken. Na een ruim uur werd de reis voortgezet naar Karlskrona voor de eerste overnachting.

Het vertrek in de volgende ochtend was vrij vroeg, omdat er anders geen dienstregelingpad meer was. Via Emmaboda, waar we een koffiepauze op het perron hadden, ging de rit naar Kalmar, waar enkele uren de gelegenheid was om de historische stad en het slot te bezoeken. Kort na de middag werd de reis voortgezet via Berga en Hultsfred naar Nässjö. Hier stond een ploeg van de SMoK klaar op het perron om de inwendige mens te versterken met koffie en broodjes, terwijl de motorwagens gingen tanken. Na deze pauze ging de reis verder over de hoofdlijn richting Norrköping, met tussendoor nog een rit op de landschappelijk zeer fraaie (goederen)lijn van Kimstad naar Finspång.

De volgende ochtend begon met een tramexcursie in Norrköping, met allereerst een rit met een Aufbauwagen uit Dortmund. Na drie eindpunten bezocht te hebben en enkele fotostops onderweg werd de remise bezocht. Daar konden we overstappen op twee wagens van ongeveer honderd jaar oud, waarbij er één zelfs nog open balkons heeft. Hiermee werd het vierde trameindpunt bezocht. Na de middag werd de reis voortgezet met de SmoK-motorwagens, eerst naar Oxelösund en van daar over de TGOJ-goederenlijn naar Eskilstuna. Hier namen we afscheid van de SMoK.

Op dinsdagochtend reisden we per IC naar Uppsala, waar NVBS-lid Roland Bol ons opwachtte voor een excursie met de Lennaktten, een restant van de Roslagsbanenlijn naar Stockholm. Op deze 33 km lange lijn rijden in de zomer stoom- en dieseltreinen. Voor ons reed een railbus met stuurstandwagen. Onderweg waren diverse stops voor foto’s, bezichtigingen en een lunch. Na terugkomst in Uppsala ging de reis verder per Intercity naar Gävle, waar we de volgende dag een vrije dag hadden. Op deze dag was het spoorwegmuseum zeer populair bij de deelnemers. ’s Avonds werd de nachttrein naar Luleå bestegen. Wat opviel, was het zeer goede comfort van de Zweedse slaapwagens, zeer stil en rustig rijdend.

De volgende ochtend werden we opgewacht door een medewerker van het spoorwegmuseum van de Malmbanvänner in Karlvikshyttan. Na een bustransfer hiernaartoe kregen we eerst een lunch en daarna een rondleiding en een rit met de museumtrein naar Gammelstad en terug. Na een busrit terug naar Luleå vervolgden we onze reis per trein naar Kiruna.

Vrijdagmorgen hebben we de firma LKAB bezocht, waarbij we eerst met de bus naar de bezoekersmijn, driehonderd meter onder de grond, gegaan zijn en daarna naar het locomotiefdepot van de MTAB. Hier konden we onder andere een van de nieuwe IORE-locomotieven bekijken, zowel van buiten, als van binnen. De middag was vrij.Op zaterdag zijn we per bus langs de ertsspoorlijn gereden, tot aan Vassijaure, om onderweg enkele treinen te kunnen fotograferen. Helaas was het slecht weer, met regen en natte sneeuw, zodat de fotoactiviteiten tot stations beperkt moesten worden. In Vassijaure konden we het voormalige onderstation uit 1914 bezichtigen, dat nog voor een groot deel in de originele staat is en daarom nu als monument is aangewezen. Na een korte treinreis werd Narvik bereikt.

Op zondag was het prachtig weer, voor velen een reden een kabelbaan naar een van de bergen te nemen en van het prachtige uitzicht te genieten. De volgende ochtend hebben we per bus de containerterminal van Fagernes en de ertsoVan Narvik bezocht. Tegen het eind van de middag namen we de trein naar Gällivare, waarbij we onderweg van de prachtige herfstkleuren konden genieten.Vanuit Gällivare was op dinsdag de laatste excursie, een rit met railbussen over de Inlandsbane naar Arvidsjaur. Onderweg hebben we onder andere de oude waterkrachtcentrale van Porjus bezocht. Een van de rondleiders bleek een Nederlander te zijn, die er al enkele jaren werkte. Onderweg was er een lunch met onder andere rendiervlees en ’s avonds was er ter afsluiting een diner in een (stilstaand) restauratierijtuig. Tijdens het wachten op de busjes voor de transfer naar Jörn werden we nog verrast door een indrukwekkend natuurverschijnsel: het noorderlicht.

Na een busrit van ongeveer een uur werd in Jörn de nachttrein naar Stockholm genomen. Van daar reisden we verder per X2000 naar Kopenhagen, om van daar per nachttrein naar Duisburg verder te gaan. Op donderdagmorgen kamen we per Schweiz-Express weer in Nederland aan.

Na een reis van ongeveer 6200 km, waarvan tweehonderd per bus, keerde iedereen voldaan weer huiswaarts.

Rest mij nog alle Zweedse en Noorse partners te danken voor de uitstekende verzorging van de excursies.