Verslag Koningsdagrit 2019
Kwart over tien kwam de excursietrein DPE 1898 achteruit het station van Viersen binnenrijden. Waarom achteruit? De trein was uit Mönchengladbach gekomen en had buiten Viersen de gelegenheid voor kopmaken gebruikt. Een aantal was de groep van rond tweehonderd deelnemers aan deze Koningsdagrit – de 900e NVBS-excursie sinds 1931 – vooruit gereisd en kon al genieten van de vele doorkomende goederentreinen, sommige onmiskenbaar uit Nederland richting Keulen of na kopmaken noordwaarts naar Mönchengladbach en verder. De vroege instappers maakten van de gelegenheid gebruikt om met papieren zakdoekjes de ruiten schoon te maken. De combinatie van stof en de op dat moment vallende regen was niet bevorderlijk voor helder zicht. De uit ex SBB-materieel bestaande trein, versterkt met een ex DB-barwagen bleken ondanks hun gevorderde leeftijd nog over prima rij-eigenschappen te beschikken. Tot vreugde van velen konden de ramen open. Ze konden volop van de rit genieten, getuige de regelmatige verstoppingen van het gangpad. De zeventig jaar oude Re4/4 10019 van de huidige eigenaar Centralbahn liet zich noch door de last noch door het niet te fraaie weer uit het veld slaan. De machinist had er merkbaar zin in. Met gezwinde spoed naar de korte stop in Mönchengladbach waar gelijk de eerste foto’s konden worden gemaakt.
De duisternis onder de kap deed denken aan mijn eerste bezoek (1963), toen stoomlocomotieven daar de dienst uitmaakten en buiten de kap de 03 107 onder een licht bewolkte lucht object voor een foto was. Maar tijd voor gemijmer was er niet, want al spoedig koos de trein bij Rheydt de sporen richting Keulen voor de tweede fotostop op het linker spoor in Rommerskirchen.
Een met aluminiumdelen geladen goederentrein haalde ons weer in en was een dankbaar onderwerp voor de foto’s. De afgravingen van bruinkool voor de RWE elektriciteits-centrale bleven door het vele groen onzichtbaar. Een lange rit volgde tot de volgende fotostop. Een aantal onverzorgde stations, in onbruik geraakte loodsen en achter geluidsmuren verscholen bewoning was het uitzicht tot de trein bij het Technologiepark Müngersdorf bij Keulen aantakte op de hoofdlijn naar Aken. Prompt reed een ICE richting Parijs langs. In het S-Bahnstation Ehrenfeld werden we opgehouden om na deze korte stop over de goederensporen verder te mogen naar de scherpe boog richting Köln-West en -Süd. Een IC-trein richting Bonn reed voor de excursietrein uit en verdween uit het zicht op de plek waar de spoorlijnen splitsten richting Bonn en Köln-Kalk aan de oostoever van de Rijn. Over de zuidelijke Rijnbrug – alleen voor goederenvervoer bestemd – reden we langs het grote goederenstation Kalk. Veel materieel – in between jobs – gaf aan dat het met het goederenvervoer misschien wel wat beter kon. Over een wirwar van sporen, waarover op 22 november 2014 bij avond ter hoogte van het station Keulen Mülheim de laatste Fyra (4801) naar Italië is teruggebracht, bleven wij het goederenspoor volgen.
Wie vaker naar Keulen is gereisd herkende tussen Mülheim en Leverkusen de splitsing van de lijnen richting Düsseldorf en Wuppertal. Onze trein koos de laatste en niet veel later passeerden we Opladen, waar lang de BR 103 Schnellfahrlokomotiven in het inmiddels gesloten en afgebroken Ausbesserungswerk werden gereviseerd. Daar gingen we over op het hoofdspoor. In Solingen zagen we, weliswaar in een flits, de Abellio-dieseltrein klaar staan voor de rit over de Müngstener Brücke naar Wuppertal-Oberbarmen, de volgende fotostop. De aansluitingen bij Gruiten waren uit de rijdende trein niet goed waarneembaar, spoedig volgden de stations van Wuppertal, waaronder Hauptbahnhof, waar de trein onder de wachtenden op een IC aandacht trok. In Wuppertal-Oberbarmen konden de fotografen genieten van een in Bundesbahnuitmonstering gestalde V100 met een aantal zelflossers en van de diverse treinen van National Express, DB, Abellio (terug naar Solingen, toch een beetje NS) en doorrijdende goederentreinen. Wederom volgde een flinke rit richting Hagen waar de trein over de hoge (goederen)sporen door het station reed, vervolgens via een driehoek over de goederensporen van Hagen Vorhalle naar Witten. Hier ging de trein weer over op reizigersspoor langs Bochum Langendreer en het hoofdstation via Herne over het goederenspoor richting Gelsenkirchen (waarheen in de stoomtijd een NVBS-excursie is gehouden) en ooit laag gelegen station van Bottrop naar de fotostop in Oberhausen Osterfeld Süd aan de S-Bahn S9, een halte aan de rand van het rangeerterrein. Gedurende de korte fotostop kwamen twee goederentreinen voorbij.
In Oberhausen Hbf raakte schrijver dezes filmend zo onder de indruk van Ludmila (uit een gedichtencyclus van Pushkin en in toon gezet door Michael Glinka) dat hij de vertrektijd van de excursietrein uit het oog dreigde te verliezen. Een luide schreeuw bracht hem terug op aarde. In Duisburg Hbf, de voorlaatste fotostop, konden we niet alleen een naar Parijs vertrekkende Thalys, maar ook de naar Düsseldorf gaande ICE 940 ex Metropolitan uit Berlijn vastleggen. De laatste fotostop in Krefeld Hbf bereikten we via Rheinhausen en de goederenlijn langs Krefeld Oppum (waar ICE’s in onderhoud zijn). Een keur aan goederenlocs buiten de kap trok meteen de aandacht van de fotografen. De naar Kleef vertrekkende NordWestbahn trein viel niet iedereen op.
In de CTA stond de bestemming Viersen van onze trein met de vermelding van de Koningsdag; keurig op tijd kwamen we daar aan. Kortom, een rit met voor allen wat om te beleven en om aan terug te denken. De rit is in de uitgereikte documentatie en op de overdruk uit de Eisenbahnatlas te herleiden. Niet alleen de deelnemers maar ook de machinist – naar ik later vernam – had van de rit en het gezelschap genoten. De service van SNE onder leiding van Han Duijve was als vanouds, waarvoor veel dank.
Sjoerd Bekhof