Sporen uit het Verleden 26, trams in Zeeuws-Vlaanderen
De 26e editie van de Spoorzoekexcursies vond op 29 maart en 5 april plaats in Zeeuws-Vlaanderen. De reisafstand weerhield in totaal 93 NVBS’ers en gasten er niet van om deel te nemen. Sommigen combineren hun deelname met een meerdaags verblijf in of rond Goes. Na afloop van de excursie genoten 41 van de deelnemers hier van een diner in restaurant Slot Oostende.
De excursiebus in Goes, 29 maart 2025. Foto Gerrit Bakkenes
Onze excursie begint bij station Goes. Een touringcar van AMZ rijdt ons rond met aan het stuur Huibert van Noord, woonachtig in Middelburg en… lid van de NVBS. Hij had de route al ‘voorgereden’. Was handig omdat we voormalige tramtracés wilden volgen en dat betekende soms smalle weggetjes, hier en daar geplaveid met kasseien. Hoogtepunt op 29 maart is het inrijden van de Tramstraat in Terneuzen. Geparkeerde auto’s dwingen de bus achteruit te rijden en zelfs de linker rijbaan van de Axelsestraat te gebruiken. Op 5 april hebben we deze stunt maar niet herhaald…
De deelnemers hebben zoals gebruikelijk een Speurboekje gekregen. Voorop foto’s van de remise van de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramwegmaatschappij (ZVTM) in Drieschouwen bij Axel, het begin van de speurtocht, en van de Stoomtramweg-maatschappij Breskens-Maldeghem (SBM) in Draaibrug, waar de speurtocht zelf eindigde. Het boekje was een perfect hulpmiddel om de tram weer tot leven te brengen.
De dienstwoningen van de ZVTM bij de remise Drieschouwen, 29 maart 2025. Foto H.J.M. Bakker
In de bus krijgen we deskundig commentaar van José van Houdt van de Heemkundige Vereniging Terneuzen. José heeft flink reclame gemaakt voor onze excursie, want onder de deelnemers zijn ook leden van zijn vereniging. Op 29 maart is ook Toon Franken, coördinator van de Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland, als deskundige mee.
Een eerste hoogtepunt van de excursie was de dijkcoupure bij Mauritsfort, die in 2011 in volle glorie was hersteld en waar zelfs een stukje rails in is teruggelegd.
Gerestaureerde coupure in de dijk van Van Wuyckhuise polder bij Mauritsfort, 29 maart 2025. Foto H.J.M. Bakker
In Axel hebben we daarvóór al een koffiestop gehad met de befaamde kleverige Zeeuwse bolus. Een ander hoogtepunt was het voormalige tramstation in Pyramide, bereikt na een korte wandeling over het voormalige tramtracé. 5 Jaar geleden zag het gebouw er niet erg florissant uit maar anno 2025 is het opgeknapt en voorzien van een fraaie serre waar de eigenaren een collage hebben uitgestald van boeken, foto’s en artikelen over de tram ter plekke. Voor iedereen een leuke en onverwachte verrassing.
De Plattedijk bij Pyramide. Het tramspoor liep ooit rechts van de bomen, 29 maart 2025. Foto H.J.M. Bakker
Stationsgebouw Pyramide, 29 maart 2025. Foto Sjors van Dongen
Onze excursie had dit keer ook de aandacht getrokken van de Provinciale Zeeuwse Courant. En dat had weer te maken met ons bezoek aan de voormalige SBM-remise in Draaibrug. Theo Buijsse, woonachtig in die omgeving, beijvert zich voor het behoud van deze remise en benadert daarvoor de plaatselijke politiek en de pers. Op 5 april is de fotograaf van de krant dan ook in Draaibrug aanwezig om ons (bezoek) vast te leggen! Het remisegebouw is een Rijksmonument, maar zonder goede bestemming is bescherming lastig. Jarenlang lagen er aardappelen in, nu is het ongebruikt. Tijdens onze pauze met een drankje en een plankje in de voormalige tramhalte restaurant ’s Lands Welvaren (op 29 maart) en restaurant In den Wijngaard (op 5 april) geeft Theo een diapresentatie en in Draaiburg leidt hij ons rond langs de voormalige dienstwoningen en het haltegebouw die inmiddels mooi zijn gerenoveerd. En we kunnen kijken in de voormalige remise die er nu (nog?) haveloos uitziet.
De gerestaureerde dienstwoningen van de SBM in Draaibrug, 29 maart 2025. Foto H.J.M. Bakker
Haltegebouw bij de remise Draaibrug, 29 maart 2025. Foto Sjors van Dongen
De groep bij de oude SBM-remise annex werkplaats in Draaibrug met als tweede van rechts Theo Buijsse, 5 april 2025. Foto Edwin Voorhaar
We bezoeken op de grens bij het gehucht De Tol iets ten zuiden van Aardenburg niet ver van het Belgische plaatsje Middelburg ook nog de restanten van een voormalig ‘wacht- en visitatielokaal’ van de tramlijn van de (Belgische) Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen. Het interieur is vanwege de treurige staat van het gebouw prima te fotograferen!
Afsluitend. Een leuke excursie, goed voorbereid door Frank Hoogenboom en van deskundig commentaar in de bus voorzien. Dank ook aan Mar de Klerk die in 2018 al met enkele collega’s een draaiboek voor deze rit had klaargelegd.
GPS tracker van de route van de excursiebus, 29 maart 2025, Gerrit Bakkenes
De spoorzoekers werden aan het eind van de excursie op de hoogte gebracht van de bestemming van de 27e editie van spoorzoeken: Brabant. Maar ja, die provincie is erg uitgestrekt dus we gaan zien wat het precies wordt.
Rob Daale met medewerking van Frank Hoogenboom
PS: van ons bezoek aan Draaibrug op 5 april verscheen op 8 april 2025 een artikel in de Provinciale Zeeuwse Courant. Verder houdt Theo Buijsse de site draaibrug.com bij waarop hij ook de ontwikkelingen rond de remise beschrijft.