Koningsdag 2018: rondrit met de 766

door Edward Bary

Er moest een jaartje op gewacht worden, maar op Koningsdag 27 april 2018 kon de grote rondrit met Hondekoptreinstel 766 dan toch plaatsvinden. De door de Stichting NVBS-Excursies (SNE) georganiseerde rondrit vond plaats in nauwe samenwerking met de Stichting Mat’54 Hondekop-vier.

Het reisdoel
Meestal hebben treinreizigers een reisdoel: je vertrekt uit A en je bestemming is B. Voor treinhobbyisten kan het ook anders: niet de bestemming is het reisdoel, maar het rondreizen zelf. Tegenwoordig zou dat ‘een beleving’ heten. Toch had de rondrit met de 766 wel degelijk een zekere bestemming, meerdere zelfs. Een uitgekiende dienstregeling voorzag in een route door Nederland met als startstation Utrecht Centraal. Het thema was even vindingrijk als uniek: ‘langs zoveel mogelijk voetbalstadions in Nederland rijden, waarvan enkele zelfs heuse supportersperrons hebben’. Er werd niet gevoetbald, maar de spoorliefhebbers konden even proeven van wat voetbalsupporters doorgaans ook ervaren: per trein naar de thuis- of uitclub vervoerd worden. Nu zijn spoorliefhebbers doorgaans een vreedzaam volk, zodat inzet van begeleidingsteams of ME geen noodzaak was. En natuurlijk bleef het treinstel zonder vernielingen. Aldus werden de stadions van Ajax (Amsterdam ArenA), Feyenoord (Rotterdam Stadion) en PSV (Eindhoven) bezocht, en konden andere stadions min of meer vanachter het treinraampje waargenomen worden (ADO Den Haag bij Ypenburg).

Met in totaal 228 beschikbare zitplaatsen – waarvan 48 als eerste klasse en 22 in de restauratie-afdeling – was het treinstel nagenoeg volgeboekt voor deze bijzondere rit. Met aan boord een uitstekend verzorgde catering, inclusief een rondje koffie met koek ‘van de zaak’. De meeste reizigers waren ook voorzien van een vooraf besteld lunchpakket. Zodoende kwam niemand iets tekort. De frisdrank- en biertenders deden goede zaken, want kijken naar en fotograferen van treinen maakt dorstig. Dat de later gratis uitgereikte oranjebitter ook een welkom gebaar was, deed iedereen weer even herinneren aan wat voor een bijzondere dag het was. Voor wie toch wilde lezen, was de ‘Hondeshop’ aan boord een gelegenheid om nieuwe en oude bulletins van de Stichting Hondekop aan te schaffen.

Op pad met een oude dame
Koningsdag is ons nationale volksfeestje en wordt op vele manieren gevierd. Op de vrijmarkten komt de vaderlandse handelsgeest tot uitdrukking en koning Willem-Alexander en koningin Máxima bezochten – bij gelegenheid van hun vijfjarig ambtsjubileum – de stad Groningen. Voor veel anderen is het gewoon een leuke vrij dag om te doen waar men zin in heeft. En spoorweghobbyisten hebben zo hun eigen dagbesteding… De 766 is na zijn jarenlange revisie weer in puike staat. De ‘oude dame’, zoals het stel ook wel liefkozend wordt genoemd, had geen last van stramme benen. Met honderden spoorkilometers voor de bolle kop werd stipt op tijd om 9:49 uur uit Utrecht vertrokken van spoor 8. Met de frontseintjes aan in zuidelijke richting; dat verraadt een route naar Arnhem óf
’s Hertogenbosch. De bestemmingen waren goed geheim gehouden, maar direct na vertrek bood het uitgereikte programmaboekje – met veel historische informatie over deze Hondekop – uitsluitsel: richting Arnhem.

Nadat in Bunnik al snel de bekende blokpost werd gepasseerd en in Maarn even het zijspoor werd gebruikt om een achterop komende intercity te laten passeren, werd na een ruim half uur Arnhem bereikt. Met een bijzonder en ongepland uitstapje naar Arnhem Goederen, dat zelden of nooit reizigerstreinen ontvangt, werd naar Zevenaar gereden en daar op spoor 3 kopgemaakt. Terug naar Arnhem en na kopmaken richting Zutphen en via Deventer (de IJsselroute) naar Apeldoorn voor een fotostop op spoor 1.

Amsterdam ArenA
Na een doorgaande passage van station Amersfoort (zonder stop) werd Naarden-Bussum bereikt, waar het stel tien minuten in het zonnetje kon vertoeven. Na het voorbijrijden door een intercity kwam het uitrijsein veilig voor de vervolgrit richting Weesp. Via de Zuidtak werd de goederenboog onder station Duivendrecht gebruikt om langs het smalle supportersperron van Amsterdam ArenA te komen. Hier kon het gigantische stadioncomplex in ogenschouw worden genomen, waarvan de naam zal worden veranderd in Johan Cruijff Arena, ter nagedachtenis aan wijlen nummer 14.

Het viersporige baanvak richting Utrecht kon daarna op volle dienstregelingssnelheid tot Breukelen worden benut. Daar werd de afslag richting Woerden/Gouda genomen. Bij Ypenburg waren alle ogen aan de rechterzijde van de rijrichting gericht op het ADO-stadion. Via de Binckhorstboog werd Den Haag Hollands Spoor bereikt, waar een licht regenbuitje de groene 766 zelfs even deed glimmen toen even daarna de zon doorbrak.

Rotterdam Stadion
De rit werd vervolgd via de spoortunnels van Rijswijk en Delft, om vervolgens Rotterdam Centraal te bereiken. De hier geplande korte fotosessie kwam vanwege de krappe tijd te vervallen. Het einddoel Rotterdam Stadion, na de passage van de Willemsspoortunnel, bleek een betere plek met meer ruimte en tijd. De loopbrug over de sporen gaf mooie vergezichten, al dan niet in combinatie met andere passerende treinen. Ook was het hier mogelijk om de monumentale letters van de stadionnaam in één beeld te vangen met de Hondekop. Van lawaaierige voetbalfans was nu geen sprake: er werd in stilte genoten van een bijzonder beleefmoment en vele fotokansen.

Via Dordrecht – bij Kijfhoek kloppen de spoorharten altijd wat sneller: wat staat er aan goederentreinen en vooral welke locomotieven zijn te zien? – de Moerdijkbrug en Lage Zwaluwe werd Breda bereikt. Hierna werd snel doorgereden via Tilburg en Boxtel naar Eindhoven Stadion. Hier konden deelnemers desgewenst achterblijven, om na de kering in Eindhoven het stel weer op te wachten voor een tweede fotostop. Dat deden velen, omdat het ook een unieke en niet alledaagse plaats opleverde voor het spotten van andere treinen.

Einde van een dagvullende rondrit
Met stops in Boxtel en Geldermalsen werd de zuidelijk wonende deelnemers gelegenheid geboden eerder het evenement te verlaten. De rit eindigde om 18:51 uur in Utrecht Centraal, waarmee een dagvullende rondrit met een variatie aan landschappen, een gevarieerd deelnemerspubliek, onder prettige en afwisselende weersomstandigheden, en met vernieuwde persoonlijke contacten een einde kwam.

Dat er de hele dag ook stipt volgens dienstregeling werd gereden was mede te danken aan machinist Michiel Dermois, het overige treinpersoneel, de gedisciplineerde reizigers en niet in de laatste plaats ProRail Verkeersleiding. En de in goede conditie verkerende oude dame droeg zeker bij aan een geslaagde rondrit. Het was een treinreis zoals die hoort te zijn: goed verzorgd, duidelijke reisleiding, heldere veiligheidsafspraken, leuke sfeer, zonder vertragingen of andere hindernissen of defecten, en vooral: vrienden en ‘geloofsgenoten’ onder elkaar.

---