Afscheid DDM-1: Olifant wordt Mammoet

door Rob Zoomer

Zomaar een bestuursvergadering van de Stichting NVBS-Excursies: “Zullen we wat doen met het afscheid van het DDM-1 materieel? Valt wellicht te proberen.” Liefst 450 deelnemers, veel pers, heel veel belangstelling onderweg en overdracht van het materieel van NS aan het Spoorwegmuseum: het is in een notendop het verhaal van de door NS en de Stichting NVBS-Excursies georganiseerde afscheidsrit van het DubbelDeksMaterieel eerste generatie.

Station Amersfoort was op 15 december 2019 het startpunt van deze rit. Leden van de NVBS en genodigden van NS en van het Spoorwegmuseum konden met een lange rit nog éénmaal spartaans genieten. Omdat door het vroege vertrek niet iedereen in Amersfoort kon opstappen was het ook in Amsterdam Centraal een drukte van belang om in die ene minuut halteringstijd iedereen te kunnen laten instappen. De treindienstleiding hield de trein nog even op om een aansluiting vanuit een vertraagde intercity over te nemen, een zeer gewaardeerde service. De rit voerde vervolgens naar Alkmaar, Haarlem, Zandvoort, Amsterdam, Lelystad en Zwolle. Op elk van deze stations kon worden uitgestapt om de trein te bekijken en te fotograferen. De rit had ook een zwaan-kleef-aan-effect. Op station Zandvoort een jochie van een jaar of tien: “Meneer, ik mag van mijn ouders nog geen lid worden van de NVBS maar ik wil zó graag mee. Mag dat?” Met het dringende advies aan zijn ouders dat lidmaatschap toch maar toe te staan kreeg hij een button en kon hij mee. In Zwolle een jongen die een half uur eerder vrij van zijn werk had genomen om dit vanuit Delfzijl nog mee te kunnen maken. Ook hij kreeg een button en is maar meteen lid geworden. À propos, button: elke deelnemer kreeg een ‘Afscheid DDM-1’-button zodat de controle op de deelname heel wat eenvoudiger werd. Het was bijzonder om te zien hoe deze door de deelnemers werd gewaardeerd.

Tussen Haarlem en Zandvoort leverde een quiz die met de mobiel gespeeld kon worden fanatieke deelnemers op en een groot aantal volledig juist beantwoorde vragen die uiteraard het DDM-1-materieel als onderwerp hadden. De winnaar kon de echt heel foute NS-kersttrui op het perron van Amsterdam in ontvangst nemen. In Zwolle wachtte nog een verrassing. Niet alleen het DDM-1 ging er uit maar ook de laatste stammen DD-AR. En laat nu net – erg toevallig – een stam DD-AR over Zwolle moeten rijden en – ook erg toevallig – op het naastgelegen spoor zo tot stilstand kwam dat loc-kop en stuurstand-kop mooi naast elkaar stonden.

Het koprijtuig van onze stam was de Olifant. De Olifant was al eigendom van het Spoorwegmuseum en was wegens materieelgebrek weer uitgeleend aan NS. Het was ook wel weer erg toevallig dat dit rijtuig dienst deed. Na aankomst in Amersfoort, na de allerlaatste rit met passagiers, was het DDM-1-materieel uitgestorven. Er was dus mooi de gelegenheid om het rijtuig onder het toeziend oog van nagenoeg alle deelnemers weer over te dragen aan het Spoorwegmuseum. Daarbij is de Olifant symbolisch, door het plakken van een sticker op de olifant, omgedoopt tot Mammoet. Na het maken van een groepsfoto was NVBS Centraal, met de geopende bibliotheek en de winkel, nog een gewild doel van veel deelnemers. Hiermee eindigde een tijdperk en een bijzondere dag.

Voor de reisleider was het memorabele van dit project de bijzonder goede en soepele samenwerking tussen NS, de SNE en de NVBS. Op de dag zelf viel het plezier en de feestelijke stemming op waarmee de vrijwilligers en het personeel van NS aan de rit meewerkten. Ook de deelnemers hebben zich van hun beste kant laten zien. Daar wil ik iedereen voor bedanken.