Op de Rails – 2025 – nr. 7 (juli)

Het ontstaan van het Luikse spoorwegknooppunt

door Paul van den Boorn

Direct na de Belgische afscheiding in 1830 gaan Luikse industriëlen nadenken over de aanleg van ‘ijzeren wegen’. Vijftien jaar later was Luik per spoor verbonden met Duitsland en Frankrijk en de meeste grote Belgische steden. Het kruis van spoorwegen dat toen werd aangelegd, vertoont frappante gelijkenis met het Belgische net van hogesnelheidslijnen waarin Luik tegenwoordig een belangrijke plaats inneemt. Het verhaal van het spoor in Luik.

Station Luik-Guillemins van Calatrava vlak voor de opening gezien vanaf het Monument voor de Eerste Wereldoorlog op de Cointe-heuvel. We kijken richting Ans. De autoweg A602 is in de jaren 1975-’89 boven het onderste Hellend Vlak aangelegd. Op de achtergrond de steenkoolberg (terril) Ste-Barbe et Tonne. Rechts de Maas. Een deel van de huizen rechts van het station is inmiddels afgebroken om een ‘open zichtverbinding’ met de Maas te creëren. | 26-09-2008

Foto: Dennis Moinil; NMBS-Train World Heritage

Militaire spoorlijnen bij Nijmegen

door V.M. Lansink en J.M. ten Broek

In een recordtijd van enkele weken legde het Britse leger begin 1945 in en om Nijmegen twee tijdelijke spoorwegen van respectabele lengte aan. Ook bouwde het een extra emplacement bij Nijmegen en samen met de Canadezen een lange brug over de Rijn bij Spyck. Diversion, Hawkins Link, Nebo Sidings en Victory Bridge bestonden maar ruim een jaar en verdwenen zonder een spoor achter te laten, wat ze des te intrigerender maakt.

Aanleg van de Hawkins Link langs de rijksweg bij Mook. Locomotief NS 1650 duwt de wagens met dwarsliggers en rails in zuidelijke richting over het kort daarvoor aangelegde spoor. | 26-02-1945

Foto: sgt. A.H. Jones, collectie Imperial War Museums

Verzameling railbevestigingen

door Jan Roos

Er zijn verzamelaars van allerhande zaken zoals lucifermerken en postzegels, maar op het gebied van spoor- en tramwegen is een uit de kluiten gewassen collectie railbevestigingen wereldwijd uniek te
noemen. Ik heb die verzameling en zoek er een nieuw thuis voor.

Mubea-railklem in proeftraject Ernetzhofen (D). | 05-11-2014

Foto: Jan Roos

Restauratie gelede Schindler 242

door Bas Schenk en Maurits van den Toorn

De in 1957 aan de RET geleverde Schindlertram 242 is een vroege vertegenwoordiger van de gelede tram, niet alleen in Nederland maar ook wereldwijd. Momenteel wordt deze tram uitgebreid gerestaureerd. Het is een groot project met veel verrassingen.

Schindler 242 in het hart van de stad op de Coolsingel. De wagen rijdt zoals vanaf het begin gebruikelijk op lijn 3, alleen is het eindpunt Groene Zoom ‘op Zuid’ vervangen door Kralingen. | 19-02-1983

Foto: Hans Oerlemans

De trams van Luik (deel 2)

door Tim Boric

Na de mislukte metroplannen van de jaren zeventig en tachtig kwamen er wel een paar stukken vrije busbaan, maar daarmee waren de mobiliteitsproblemen niet opgelost. Frankrijk wees de weg voor
steden met dezelfde problemen als Luik: vastlopend verkeer, volle bussen, onaantrekkelijke hoofdstraten. In 2008 werden de Waalse overheid en het Waalse OV-bedrijf – formeel Opérateur de transport de Wallonie, bekender onder de merknaam TEC – het eens over herinvoering van de tram op het centrale assenkruis van de agglomeratie.

In moderne vorm herleeft het beeld zoals dat hier tot 1964 bestond (vergelijk de foto in OdR 2025-06 op
blz. 292): een aankomende tram van de Boulevard de la Sauvenière bij de halte Opéra. De 5112 zal op deze halte zijn stroomafnemer laten zakken. | 05-02-2025

Foto: Tim Boric