Op de Rails – 2024 – nr. 3 (maart)

Het ontstaan van de spoorlijnen rondom Spa

door Sjors van Dongen

Met ingang van de nieuwe dienstregeling op 10 december 2023 verdwenen na 52 jaar de klassieke motorstellen van de NMBS van spoorlijn 44 Spa-Géronstère – Pepinster. Een grote verandering in het spoorbeeld van de Belgische Ardennen en dus een goede reden om de geschiedenis van deze lijn eens onder de loep te nemen.

Het beeld van lijn 44 na de elektrificatie: een klassiek motorstel bij Theux. Treinstel 699 als stoptrein Verviers-Central – Spa op de brug over de Hoëgne nabij de halte Franchimont. Op de achtergrond de vrije normaalschool waar vroeger alle leraren van het bisdom Luik opgeleid werden, een belangrijke bron van reizigers van het Spa-lijntje. | 16-08-1997

Foto: H. Klomp

Limburgse mijnen en het spoor

door Rudi Liebrand en Paul van den Boorn

Relatief laat werd Maastricht aangesloten op het Nederlandse spoorwegnet. Buitenlandse maatschappijen hadden de Limburgse hoofdstad wel al verbonden met België en Duitsland. Dan worden er rijke steenkolenlagen aangetroffen en begint de mijnbouw op gang te komen. Vanaf dat moment is de ontwikkeling van de spoorwegen in Zuid-Limburg nauw verbonden met die van de mijnen.

Locomotief NS 6307 met een cokestrein van de Staatsmijn Maurits in Geleen op weg naar Luxemburg ten zuiden van Maastricht. | 20-04-1957

Foto: Roef Ankersmit

Vier sporen tussen Gent en Brugge

door Paul van den Boorn

Infrabel bouwt spoorlijn 50A tussen Gent-Sint-Pieters en Brugge uit tot vier sporen. In 2029 beschikken snelle en trage treinen over aparte sporen. De werkzaamheden zijn in volle gang.

Locomotief PB14 (Class 66) van Crossrail Benelux met een containertrein bij Maria-Aalter onderweg naar de haven van Zeebrugge. Op de voorgrond zijn de voorbereidende werkzaamheden voor de uitbreiding van lijn 50A met twee extra sporen goed te zien. | 06-05-2016

Foto: Cédric Steveninck

De komst van de eerste PCC’s

door Maurits van den Toorn

Het is dit jaar 75 jaar geleden dat in Den Haag de eerste PCC-car verschijnt. Die moderne Amerikaanse tram is de voorbode van de 234 trams die decennialang het vervoer in de Hofstad zullen verzorgen. Een verslag van het begin, met het verhaal hoe twintig vierassers er zestien worden en twintig PCC’s uiteindelijk 22.

De glimmend nieuwe PCC 1001, op zijn tweede dag in dienst, gevolgd door de wat roestige Ombouwer 60 bij de halte Tournooiveld: een groter contrast is bijna niet mogelijk. | 17-09-1949

Foto: J. Voerman; verzameling SNR 

Bezoek aan Polen in 1975

door Maurits van Witsen

Natuurlijk stond ook een bezoek aan Polen op mijn reislijstje, maar het was toch al 1975 toen dit land aan de beurt kwam. Het had in zoverre geen haast omdat de sporen van het vooroorlogse materieel al vrij snel waren gewist. Jammer, want veel trams hadden een buitenlandse herkomst.

Gorzów, lijn 1 met de tweeassercombinatie 10 + 65 en lijn 2 met een gelede tram in de centrumstraat ul. General Sikorskiego. | 08-1975

Foto: Maurits van Witsen