Op de Rails – 2022 – nr. 9 (september)

De Silezische tramwegen

door Tim Boric

Een interlokaal tramnet dat dertien steden met elkaar verbindt in een industrieel landschap, met een afwisseling van klassiek en modern bij de infrastructuur en het materieel, waar vind je nog zoiets? Wel in Europa, maar niet direct naast de deur: de treinreis naar de Poolse provincie Silezië kost minstens een dag. Een impressie van een klassiek interlokaal tramnet in een streek met een bewogen historie.

De katholieke kerk is in Polen nooit ver weg, net zo min als de Konstal-tram. Een koppel rug-aan-rug gekoppelde ‘anderhalfrichting’-trams type 111N op lijn 2 doorkruist Biskupice; 7 oktober 2021.

Foto: Tim Boric.

Groene stoom

door Tim Goorman en Frans Blanker-Halstein

In het klimaatakkoord van Parijs is vastgelegd dat de uitstoot van broeikasgassen uiterlijk in 2050 moet worden beëindigd. Dit stelt spoorvervoerders die gebruik maken van stoomtractie de komende  decennia voor de uitdaging om de uitstoot te verminderen. Daarnaast zijn olie en steenkool steeds moeilijker verkrijgbaar, waardoor alternatieven nu al nodig zijn.

Stoomlocomotieven 99 7240 en 99 7245 van de Harzer Schmalspurbahnen staan op 30 mei 2010 in station Drei Annen Hohne, waar de spoorlijn naar de Brocken aftakt van de Harzquerbahn. In de Harz staan dagelijks locomotieven, gestookt met Poolse steenkool, onder stoom voor het drukke toeristenverkeer.

Foto: Frans Blanker-Halstein.

Regionale spoorwegen in Nederland, deel 2:
Noord-Nederland

door Gerrit Nieuwenhuis en Anton Egelie

De lijnen van Leeuwarden naar Harlingen en Stavoren en van Groningen naar Roodeschool, Delfzijl en Nieuweschans worden vaak samengevat onder de naam ‘Noordelijke Nevenlijnen’. Met uitzondering van de lijn Groningen – Leeuwarden behoorden zij al in de jaren zeventig tot de meest onrendabele spoorlijnen van NS.

Een vrijdagse spitstrein met GTW-treinstellen 316 + 232 + 238 tussen Leeuwarden en Groningen bij Tytsjerk-Alddiel, 1 februari 2019.

Foto: Bert Stortenbeker.

Klassieke beveiliging in Surabaya

door Henry van Amstel

Surabaya is, na Jakarta, met drie miljoen inwoners de tweede stad van Indonesië. Al in de koloniale tijd beschikte de stad over een grote haven, Tanjung Perak, en was het tevens de thuisbasis van de marine. Een groot deel van de landbouwproductie van Oost-Java werd via Surabaya afgevoerd, reden waarom de stad mede beschikte over een uitgebreide spoorweginfrastructuur, waarvan nog veel aanwezig is.

Loc CC201 71 verlaat het stationsgebouw van Surabayakota met een economytrein naar Malang. De serie 201 is in tussen 1977 en 1998 door General Electric gebouwd. Een aantal subseries bestaat uit omgebouwde BB-locomotieven van dezelfde leverancier. 

Foto: Henry van Amstel.

Du Croo & Brauns – Terugkeer naar Nederland

door Gerard de Graaf

Van zowel Backer & Rueb als van Werkspoor zijn in Nederland stoomlocomotieven bewaard gebleven. Locomotieffabriek Du Croo & Brauns produceerde overwegend voor de koloniën. In Nederland bleven geen stoomlocomotieven bewaard. Na lange voorbereiding komen er nu twee terug!

Locomotief 9 (D&B 81/1925) in actieve dienst bij suikerfabriek Sumberhajo op Noord-Java op 14 augustus 2015.

Foto: Petr Patočka.