Op de Rails – 2022 – nr. 5 (mei)
Het spoor en de haven van Antwerpen
door Paul van den Boorn
Net als Rotterdam in Nederland is de haven van Antwerpen de spil van het goederenvervoer per trein in België: 50 % van het totaal wordt hier gegenereerd. De zekerstelling van de verbinding van de Antwerpse haven met het Duitse achterland was zelfs de directe aanleiding tot de aanleg van de eerste lijn in België in 1835. In de 187 jaar die sindsdien verstreken zijn, is het spoor meegegroeid met de haven, van een simpele aansluiting op een kade tot een netwerk van duizend kilometer. Een historisch overzicht.
Zicht vanuit de Pelikaanstraat op de overkapping van Antwerpen-Centraal. De prentbriefkaart stamt uit de periode 1900-’03; het hoofdgebouw was toen nog niet klaar. De (winkel)ruimten in de bogen onder de
spoorlijn naar Berchem worden in Antwerpen ‘de Centers’ genoemd.
Foto: FelixArchief, stadsarchief Antwerpen (752#587).
De laatste 1A1-stoomlocomotieven: SS 1-4 en 79-84
door Paul Henken
In 1921 erfde de belangengemeenschap Nederlandsche Spoorwegen onder andere de ongekoppelde Staatsspoorlocomotief 252, in dienst gesteld in 1866 als 83. Dit was de enige machine van dit type die de
NS-periode meemaakte, zij het slechts voor korte tijd.
Locomotief 254 (de voormalige 4) met een trein, vermoedelijk in Stadskanaal. De foto dateert uit de periode
1905-1910.
Foto: Collectie Spoorwegmuseum.
15G: de nieuwe tram van GVB
door Tim Boric
Begin april leverde CAF de laatste van de 72 bestelde GVB-trams type 15G. Samen met de 155 Combino’s van Siemens bedienen de 15G’s – het wachten is nog op een bijnaam – de komende jaren het Amsterdamse tramnet. Een goed moment om deze nieuwe tramgeneratie uitgebreid voor het voetlicht te halen.
De CAF-trams zijn ook ’s avonds een opvallende verschijning in de stad. De 3067 is op de foto nog maar een
maand in dienst en nog in afleveringstoestand. Het achteraf plakken van de blauwe folie is een geleidelijk proces
dat in de winter stil lag wegens de lage temperaturen. Kleine Gartmanplantsoen, 10 maart 2022.
Foto: Tim Boric.
Stand van zaken rond de A619/A620: Reconstructie van een Tweelingtram
door Wim Beukenkamp
Na diverse verkenningen is in juli 2016 Stichting De Nieuwe Blauwe Tram opgericht met als doel de laatste NZH-tweelingtram A619/620 te reconstrueren. Het origineel is eind 1961 bij Allemansgeest bij Voorschoten gesloopt, net als de rest van deze serie beeldbepalende NZH-trams. Door de sloop viel er een gat in de Nederlandse tramcollectie.
Ook kon niemand meer ervaren hoe het was om met een tweelingtram te reizen.
De A619/A620 in wording in de werkplaats in Haarlem; 9 april 2022. Links een stukje van de Amsterdamse bijwagen 754 die hier wordt gerestaureerd.
Foto: Cock Koelewijn.
Vijftig jaar NVBS Winkel
door Paul Muré
Voor een flink aantal NVBS-leden is een bezoek aan de NVBS Winkel waarschijnlijk net zo’n normale activiteit als het lezen van Op de Rails. Al vele jaren beschikt de vereniging over een eigen ruimte waar boeken, tijdschriften, dvd’s en aanverwante artikelen op het gebied van onze belangstelling verkrijgbaar zijn. Niet alleen voorziet de Winkel in de behoefte aan stoffelijke zaken, ook is het een ontmoetingsplaats geworden voor gelijkgestemden, zeker sinds deze samen met de Bibliotheek en de Stichting NVBS-Railverzamelingen (SNR) in één ruimte is gehuisvest.
De Avenio van Siemens heeft in Bremen de benaming Nordlicht gekregen. Het vervoerbedrijf ontvangt 77 van
deze trams. Herdentor, 31 maart 2022. Hier ongeveer lag in 1876 het beginpunt van de eerste paardentramlijn.
Foto: Maurits van den Toorn.
