Op de Rails – 2021 – nr. 11 (november)

Een Rotterdammer vertelt: interview met NVBS’er John Krijgsman

door Maurits van den Toorn en Gerrit Nieuwenhuis

Mijn familie deed alles in Rotterdam met de tram, en waarschijnlijk ben ik daardoor ook begonnen als tramliefhebber. Ik ben altijd heel vrij gelaten en reisde al heel jong alleen door Rotterdam. Daardoor raakte ik snel vertrouwd met het openbaar vervoer. Daarbij vielen je dingen op, de verschillende tramtypes bijvoorbeeld. Ik ging dingen opschrijven: de tramtypes, hoe het lijnennet in elkaar zat. De neiging om zaken vast te leggen zat er al vroeg in. In 1967 mocht ik de boxcamera van oma lenen om de laatste trams op de Walenburgerweg vast te leggen; het tramnet veranderde in die tijd sterk vanwege de komst van de metro. Ik was toen twaalf; de resultaten zijn niet toonbaar, maar je moest toch ergens beginnen.

John Krijgsman in de RoMeO-remise Kootsekade in de wijk Hillegersberg te Rotterdam; 15 oktober 2021

Foto: Maurits van den Toorn.

Een blik in de archieven van de SNR: bureau Materieeltekeningen online

door René Jongerius

Bij de NVBS-Railverzamelingen is dit jaar het digitaliseren van de tekeningen van het voormalige Bureau Materieeltekeningen afgerond. Deze zijn sinds kort te vinden in de Railatlas op de website. Reden om stil te staan bij de historie van dit onderdeel van onze vereniging.

Tekening van de open rijtuigen 12-13 van de Stichtsche Tramway-Maatschappij, bestemd voor de paardentram Utrecht – Zeist. Dit is de eerste door het Bureau uitgebrachte tekening. Voor de nummering van de tekeningen werd aangesloten op het systeem van het Fotobureau. Negatiefeigenaarnummer 130 van J.A. Bonthuis werd daarom ook gebruikt voor zijn tekeningen.

Tek. 130.001.

Pionier in spoorwegland: de Rijn-Spoorweg

door Rudi Liebrand

Het had de eerste spoorlijn van Nederland kunnen worden, maar door allerlei gesteggel en tegenslagen werd hij dat niet: de Rijn-Spoorweg, die Amsterdam en Rotterdam met Duitsland verbond, kwam er met vertraging toch, mede en misschien wel vooral door de inzet van koning Willem I.

Gezicht op de voor- en zijgevel van het station van de Nederlandsche Rhijnspoorwegmaatschappij (NRS) te Utrecht. De lage zijbeuken zijn na de RS-tijd bijgebouwd; circa 1860.

Reproductie van een schilderij van J.G. van Ginkel. Verzameling: HUA.

Trams van Arnhem naar Kievitsdel

door Otto Dijkstra en Tim Boric

Zo’n zestig jaar lang reden er trams tussen Arnhem, Oosterbeek en Kievitsdel tot de Slag om Arnhem daar een eind aan maakte. De oudste route, geopend in 1884, liep via het hoge deel van Oosterbeek. De elektrische stadstram van Arnhem ging vanaf 1912 over een deel van dit traject rijden. In 1924 bracht een lokale tramwegmaatschappij een tweede lijn tot stand via het lage deel van Oosterbeek. Kenmerkend zijn de verwevenheid van het stedelijk en intercommunaal vervoer, de complexe samenwerking van de drie tramwegmaatschappijen en de terreingesteldheid op de stuwwal aan de rand van de Veluwe.

NBM 92, een van de voor de de TOL-lijn aangeschafte motorrijtuigen met een vierassig (voorheen tweeassig) aanhangrijtuig. Arnhem, Onderlangs; 1934.

Foto: collectie Gelders Archief.