Op de Rails – 2013 – nr. 12 (december)
65 jaar geleden bij NS: een terugblik
door P.W. van der Vlist
Station Baarn Buurtstation (nu Eethuys De Generaal) met voor vertrek gereed staande trein op laatste dag van de stoomexploitatie; 24 juli 1948. Foto: J.A. Bonthuis;archief NVBS Railverzamelingen.
In het artikel over de DE3’en in de elektrische dienst in het aprilnummer van Op de Rails speelde het jaar 1948 een belangrijke rol. Dat was natuurlijk in relatie tot het onderwerp van dat artikel en de daarin al genoemde (her)elektrificatie, maar er zijn over NS en andere bedrijven meer wetenswaardigheden over dit jaar te melden. Wat betreft de elektrificatie: behalve Amsterdam – Amersfoort kwam ook Den Dolder – Baarn onder de draad. De vernieuwing van het spoorbedrijf krijgt vorm met de komst van de eerste locs van de serie 1000 en de treinstellen mat’46, maar 1948 is ook het jaar waarin de laatste personentram van de NTM rijdt.
Van drukste naar slechtst bezette tramlijn: Amsterdamse lijn 25 exit
door Frits van der Gragt
Aan de ’goede’ kant van de Churchilllaan is in de lente van 1964 motorwagen 446 onderweg naar het eerder dat jaar omgedoopte eindpunt President Kennedylaan. Foto: Frits van der Gragt.
Op 15 december komt na ruim 83 jaar een eind aan het bestaan van de Amsterdamse lijn 25. Ontvolking van vooroorlogse stadswijken, gewijzigde reisgewoontes en een meer dan tien jaar durende omlegging van wege de bouw van het ondergrondse metrostation in de Ferdinand Bolstraat zijn oorzaak van de leegloop van deze eens zo belangrijke tramlijn. Die begon zijn bestaan op 3 april 1930 toen de nieuwe lijn 25 ging rijden tussen de Amstellaan en het Stationsplein met vijftien tramstellen in de spitsuren met een frequentie van vier à vierenhalve minuut en een omlooptijd van 59 minuten. Daarmee kreeg ‘Plan Zuid’ eindelijk een behoorlijke tramverbinding, nadat het vervoerbedrijf zich eerder volstrekt had verkeken op het passagiersaanbod in de snel gegroeide wijken.
De spoorwegdienstregeling 2014
door Hans Scherpenhuizen
Het doek is gevallen voor de ‘Grensland Express’. Op 21 juli 2013 passeert DM ’90-treinstel 3436 als trein 20018 de voormalige blokpost Gildehaus op weg naar Hengelo. Foto: Bob Visser.
Op 15 december gaat de nieuwe dienstregeling in, die opvallend weinig verandert ten opzichte van de huidige. Het gaat vooral om verbeteringen van de vorige dienstregeling en diverse aanpassingen door aanscherping van de veiligheidsregels van ProRail. De grootste ‘vernieuwing’ is de Intercity direct, de nieuwe naam voor het binnenlands treinverkeer over de HSL. De naam Fyra verdwijnt. De toevoeging ‘direct’ geeft aan dat de trein over de snellere HSL-route rijdt en daarmee een kortere reistijd heeft dan de andere intercityverbindingen.
Venus: treindiensten over de HSL
door J.M. ten Broek
Als alles gaat zoals bedacht, zullen de e320-treinstellen van Eurostar vanaf december 2016 in de normale dienst over de HSL-Zuid rijden. Nu nog zijn deze treinstellen het lijdend voorwerp van een uitgebreid testprogramma, zoals hier op de Siemens-testring in Wegberg-Wildenrath; 25 oktober 2013. Foto: Bruno Batenburg.
De plannen van NS voor treindiensten over de HSL-Zuid na het wegvallen van de V250 omvatten een scala aan snelle en minder snelle verbindingen. Voor het internationaal vervoer worden Thalys en Eurostar ingeschakeld, het binnenlands vervoer hangt helemaal af van aangepaste ICR-rijtuigen en Traxx-locomotieven. Het tempo waarin ICR aangepast kan worden, bepaalt het tempo waarin de treindiensten over de HSL uitgebreid worden. In aansluiting op het artikel over de dienstregeling 2014 bevat dit artikel een overzicht van wat er de komende jaren op en rond de hogesnelheidslijn gaat gebeuren.
De Rittnerbahn, toekomst verzekerd
door Hans Vollebregt
De van de Trogener Bahn overgenomen tramstellen 21 en 24 kruisen elkaar bij de halte Lichtenstern. De 24 rijdt richting Klobenstein, de 21 richting Oberbozen;5 juli 2013. Foto: Hans Vollebregt.
De Rittnerbahn in de Italiaanse Dolomieten voert een dagelijkse dienst uit op het traject Soprabolzano/Oberbozen – Collalbo/Klobenstein midden in het sinds 1919 Italiaanse Zuid-Tirol, waar het Duits nog steeds de voertaal is. De bijzondere ligging op een brede bergrug, de Ritten genaamd, in de Dolomieten en de vrijwel dagelijkse inzet van trams uit het begin van de vorige eeuw (!) op vaste tijden maken het bedrijf voor de toerist, maar zeker voor de tramliefhebber, bijzonder interessant. De Rittnerbahn is de enige smalspoorbaan in Zuid-Tirol. De Ritten kent een gunstig klimaat en heeft honderd eetgelegenheden en 2800 bedden ter beschikking voor de vele toeristen. De wandelmogelijkheden zijn legio. Zelfs een klim tot boven op de Rittnerhorn (2260 meter) is voor de enigszins geoefende wandelaar prima te doen.