Spoorzoeken in Zuid-Europa

Presentatie door Aad de Meij

In dit programma worden tram- en spoorwegbedrijven onder de loep genomen, die één ding gemeen hebben: ze bevinden zich allemaal in de buurt óf ten zuiden van de noordelijke 45e breedtegraad. Veruit de meeste opnamen zijn tussen de twintig en vijftig jaar geleden gemaakt, maar ook recente opnamen passeren de revue.

We maken de aftrap in Villach en Graz in Oostenrijk. Na een merkwaardige ontmoeting met een stoomlocomotief in Joegoslavië brengen we een bezoek aan de tram van Zagreb. Vervolgens reizen we naar Italië en treffen we nog stoomtractie aan in en rond Venetië. Maar minstens zo interessant zijn de draaistroomlocomotieven (met dubbele pantografen) en hun latere opvolgers in San Remo en het treinverkeer langs de Cote d’Azur. De Tenda-spoorlijn van Ventimiglia naar Cuneo lag in 1969 nog steeds in puin, dus hier geen treinverkeer maar wel een impressie. De robuuste vierassige “Peter Witt” motorwagens van de tram in Milaan staan ook op het menu en we nemen vervolgens een kijkje op het Stazione Centrale Ferroviaria di Palermo op Sicilië, waar we onder andere een bijzondere locomotief zien.

In Frankrijk komen de familieleden van onze NS 1100-, 1300- en 1600-elocs in actie in het Rhônedal. Dat de bejaarde Nez Cassés nog met gemak treinen met 160 km/h tussen Marseille en Lyon trekken en duwen zien we aan de hand van recente opnamen. Van de stoomtractie bij de SNCF zien we een laatste stuiptrekking in Bordeaux en we maken een ritje met de idyllische museumtrein Tournon – La Mastre.

In Noord-Spanje zijn in 1970 de prachtige, met veel koperwerk getooide, breedspoor stoomlocomotieven nog volop in bedrijf in Alsasua, Miranda de Ebro en Salamanca. In de Zuid-Spaanse havenstad Huelva duwen stoomlocomotieven de ertstreinen afkomstig van de Riotinto-spoorlijn uit het mijngebied de metershoge pier op, waar die vervolgens worden geleegd in vrachtschepen.

Als sluitstuk van de avond een railimpressie uit Portugal (1970) met onder andere de tram van Coïmbra, breedspoorstoom in Contumil, Barreiro en de vrijwel uitsluitend met stoomtractie bediende smalspoorlijnen rond Porto. Hier duikt ook nog even een door Allan (NL) gebouwde dieselmotorwagen op. Naast opnamen uit Porto Trindade, Senhora da Hora en Espinho ook beelden van de nog vol in bedrijf zijnde stoomdepots Boa Vista en Sernada do Vouga. 

Stoomtrein op de Portugese Linha do Vouga, die in de vallei van de rivier Vouga loopt tussen Viseu en Sernada do Vouga in Noord-Portugal. De lijn was oorspronkelijk 80 km lang, en werd geopend in 1914. Foto: Aad de Meij.